GALICIA DO 1º TERZO DO S. XX

A calzada de Cambados

(Lenzo de F. Lloréns)

Sol de vran. O mar de Arousa,

de praia en praia tendido,

canso de loitar, repousa,.

Ceo azuado e senlleiro.

Limpou de néboa a Curota

o maino vento mareiro.

Alá, na boca da ría,

dende a solana da costa

o Con de Noro vixía.

A luz que cai brava e roxa

encende as cunchas de nácar

nos areeiros da Toxa,

atolada e cantareira

crava frechas de diamante

nos negros cons da ribeira,

e, ardendo e brincando, chove

moída en pingas de ouro

nos pinales de Tragove.

Da terra asoballada (1926), Cabanillas

A GALICIA CURROSIÁ

Preto da cibdá de Ourense,                                      feito alá n'eras remotas
camiño de Celanova,                                                de pedra e sillería
onde é máis tépedo o vento                                     cáxeque co tempo roxa.
que a terra gallega azouta,                                        [...]
dun círcolo de montañas                                          
na faldra, sempre verdosa,                                       A carón deste castelo
exténdese un val frorido,                                          agarimadiñas todas,
cuberto de herbas cheirosas,                                   ou pola veiga ceibadas
piñeirales e arboredos                                              como bandada de pombas,
ricos de frutas e sombra.                                          as retelladas troneiras
[...]                                                                            abertas ao sol que as doura,
                                                                                 alcóntranse as brancas casas
Deste val no medio e medio,                                    da vila de Vilanova.
entre edras e musgo envoltas,                                   [...]
ergue as torres un castelo                                         A Vixe do Cristal (1877), Curros Enríquez

GALICIA NO REXURDIMENTO

                            É de ver alá en Cambados,                       Sta. Cristina e Loenzo
                            enfrente á terra do Meco,                          van de Meis e de Baión
                            cando devala a marea                               Santo Tomé, San Lourenzo,
                            tanto chan que queda en seco                  van de Bamio, van de Cea,
                            que se fora terra a millo                             de Ouviña e de Tremoedo,
                            había pan para o inferno,                          van os de Monte da Escusa
                            pois naquel longo areal                             e máis aínda de máis lexos,
                            que vai por xunto a Castrelo                      van de Caldas e de Cuntis,
                           vense as xentes formigando                       Vilagarcía e Sanxenxo.
                           cando o mar vai baixo e quedo                   Cada un por súa banda,
                           que parecen as formigas                            en bandadas cal romeiros,
                           que saen dun formigueiro.                          vense acodir ao areal
                           Alí van do Grove e Curro,                           pola mañanciña cedo:
                           de Dorrón e Sobradelo,                              uns con panos ou con foles
                           e de Armenteira e de Nantes,                     outros con cestas e cestos.
                                                     A Gaita Gallega (1853), X. M. Pintos